Wpływ światła naturalnego na postrzeganie, modelowanie i funkcjonalność przestrzeni
światło wypełnia wnętrze, jak wpływa na wymienione aspekty nie można zacząć procesu projektowania.
Światło wykorzystane świadomie to narzędzie architektów i projektantów wnętrz. Dla doświadczonych projektantów to pestka, ale początkujący muszą się nauczyć dostrzegać niuanse i odczytywać przestrzeń pod kątem światło-cienia. Mam nadzieję, że moje podpowiedzi pomogą i "rozjaśnią" ten niełatwy temat :).
Okna a styl wnętrza
Najłatwiej podzielić je na dwie grupy: okna neutralne oraz charakterystyczne.
Neutralne to proste kwadratowe lub prostokątne ramy w nowoczesnej technologii (np. plastikowe). Takie okna nie wskazują na konkretny styl wnętrza czy charakter budynku, dlatego dają sporo możliwości aranżacji wnętrz. Charakterystyczne to te, które wyglądem nawiązują do charakteru architektury - najczęściej są dekoracyjne lub o złożonym wyglądzie.
Nie tylko kształt, ale też materiał z jakiego wykonano ramę a także kolor wypływają na odbiór okna.
- Okna historyczne o ciekawej formie (np. łukowo sklepione), bogatych zdobieniach, ze szprosami często drewniane lub malowane na biało - idealnie pasują do klasycznych aranżacji, szykownych glamour, maksymalizmu czy fusion.
- Drewniane małe okienka (np. skrzynkowe) przywodzą na myśl drewnianą wiejską chatę - styl rustykalny będzie ich naturalną kontynuacją, także farmhouse czy folkowy.
- Fabryczne okna metalowe z podziałami - wnętrza industrialne, loftowe.
- Proste ramy drewniane ze szprosami (lub białe) - wnętrza współczesne, klasyczne, skandynawskie, japandi
- Okna aluminiowe, plastikowe lub drewniane – duże przeszklenia prostokątne lub kwadratowe bez podziałów – ramy o prostym profilu, malowane na biało, czarno lub grafitowo - wnętrza nowoczesne, minimalistyczne ale też tradycyjne i wiele innych stylistyk ponieważ to najbardziej uniwersalny typ okna. Warto zwrócić uwagę na szerokość profilu okna - im szerszy, tym mniejsza powierzchnia przeszklenia i mniej światła dostanie się do pomieszczenia. Jeśli szukasz nowoczesnych okien tego typu koniecznie sprawdź tę kolekcję PROLUX marki OKNOPLAST.
Strony świata
Rzeźbienie przestrzeni światłem
Pomieszczenia południowe - dają więcej możliwości, bo mocne światło daje wyrazisty cień co rozrzeźbia wnętrze i daje kontrast oraz głębię a to potęguje efekt 3D i takie pomieszczenia wydają się ciekawsze, bardziej absorbujące uwagę i optycznie większe. Kształty wyposażenia są podkreślone a faktury powierzchni wyraźniejsze.
Światło a przestronność
Sam kształt i wielkość pomieszczenia nie określają wystarczająco tego jak odbieramy przestrzeń. Percepcja tzw. przestronności wnętrza zależy w największej mierze od nasycenia światłem (czyli jego natężenia), równomierności jego rozkładu i jego jakości (światło ciepłe/zimne).
Maleńki, niski i pozornie ciasny pokój z kilkoma oknami o południowej ekspozycji będzie wydawać się przestronny
i przyjemniejszy, niż ogromny, wysoki hol z pojedynczym małym naświetlem zlokalizowany od północy budynku.
Pomieszczenia długie i wąskie zyskują, gdy okna umieszczone są na dłuższej ścianie (światło „poszerzy” optycznie
i oddali ściany).
Pomieszczenia wysokie bezwzględnie wymagają proporcjonalnych wyższych okien - niskie lub poziome w takiej przestrzeni sprawią, że sufit będzie zawsze w cieniu i powstanie efekt odwróconej studni.
Klimat wnętrza
Światło ma moc zwiększania naszego doświadczenia przestrzeni, wpływając na przyjemność i komfort oraz odwrotnie, światło może sprawić, że przestrzeń będzie nieprzyjemna dla użytkowników. Ten psychologiczny odbiór decyduje o ocenie przestrzeni.
Zwykło się przyjmować, że wnętrza małe, zamknięte na zewnętrzną ekspozycję (z niewielkimi oknami) słabo naświetlone, o ciepłym świetle - sprzyjają odpoczynkowi, skupieniu i odbierane są jako przytulne, miłe, intymne (w sam raz na sypialnię, bibliotekę lub pomieszczenia niewymagające światła stale jak składzik, pralnia czy spiżarnia).
Pomieszczenia mocno nasłonecznione, jasne, przestronne o dużych przeszkleniach oraz z chłodnym światłem - stymulują do działania i nie sprzyjają relaksacji. Są zatem idealne do dziennych aktywności jak praca czy czynności wykonywane w grupie. Odbierane są jako bardziej publiczne niż prywatne, otwarte o klimacie oficjalnym, reprezentacyjnym. Idealne na salon, jadalnię, pokój rodzinny, kuchnię.
Relację między klimatem wnętrza a temperaturą barwową światła (kolorowe koło zewnętrzne - barwa żółta i pomarańczowa to niska ilość K, niebieska i biała - wysoka) i jego natężeniem (koło wewnętrzne - czerń to niskie natężenie, biel wysokie natężenie światła) znajdziesz na poniższym schemacie.
Strefowanie światła
W pomieszczeniu występują cienie własne elementów architektonicznych jednak planując układ mebli, należy przemyśleć kwestie dodatkowych cieni, które powstaną, gdy wstawimy wyposażenie.
- duże, kubaturowe meble (jak obszerne szafy, wysokie zabudowy meblowe, zabudowane regały, lodówki) najlepiej ustawiać dalej od okna by nie rzucały zbyt ostrych i dużych cieni.
- mniejsze elementy oraz ażurowe (oraz poziome jak sofy, stoły) można bez obaw postawić w strefie okiennej.
Światło
Nie wszystkie miejsca w pomieszczeniach wymagają dużej ilości światła - te światłolubne to:
- blaty robocze (okno boczne powinno się znajdować po przeciwnej stronie niż ręka wiodąca użytkownika) zwłaszcza kuchenne
- stoły do nauki i pracy (gdy nie korzystamy z ekranów).
- miejsca do czytania i innych czynności wzrokowych i precyzyjnych
- miejsce wykonywania makijażu i wyboru garderoby
- miejsca do wypoczynku jak sofy i fotele, do zabawy, ćwiczeń oraz nauki lepiej umieścić w półcieniu dalej od bezpośredniego światła.
- tyłem do kierunku światła instalujemy lustra by światło oświetlało przeglądającą się osobę (istotne w łazienkach oraz garderobach) a nie odbijało się i oślepiało.
- monitory i ekrany tv powinny się znaleźć poza bezpośrednim światłem słonecznym i nie ustawiamy ich pod światło by nie tworzyć szkodliwego olśnienia, ani przodem do okna.
- poranne słońce w sypialni działa rozbudzająco, ale warto zadbać by nie raziło. Jeśli w sypialni nie ma zaciemniających zasłon typu black out- łóżko ustawimy tyłem lub z dala i najlepiej bokiem do okna.
- ciemne kuchnie to dziś rzadkość jednak deweloperzy często planując tzw. aneks kuchenny (czyli funkcję kuchni połączonej z pokojem dziennym) ustawiają zabudowę meblową tyłem do okna na ogół oddalonego od miejsca przeznaczonego do gotowania - warto przemyśleć taki układ zawczasu czyli na etapie korekt lokatorskich zmienić to, inaczej nawet za dnia będzie konieczność korzystania ze światła sztucznego.
UWAGA! Bezpośrednie światło słoneczne (zwłaszcza to najmocniejsze operujące w południe) może też szkodzić materiałom wykończeniowym oraz niszczyć przedmioty wrażliwe na promienie UV jak obrazy czy meble. Szczególnie narażone są nasycone, kolorowe powierzchnie ścian (najszybciej blakną czerwienie), egzotyczne drewno, drukowane tapety bez filtra UV, tkaniny.
Kąt padania światła
i równomiernie światło w kierunku poziomych elementów (blatów czy podłogi) - idealne do kuchni, pokoju dziecięcego, klatki schodowej pracowni czy łazienki.
Światło boczne (okna ścienne) - wraz z odległością traci natężenie - jest lepsze dla pokoi dziennych (wielofunkcyjnych), sypialni czy jadalni, holu.